- Cały czas szukamy w okolicy najbardziej utalentowanych chłopaków, ponieważ dążymy do tego, żeby najzdolniejsi trafiali do Ruchu jak najszybciej. Chcemy uświadomić młodym zawodnikom i ich rodzicom, że trening pod skrzydłami Akademii Piłkarskiej Ruchu to najkrótsza droga do występów w ekstraklasie. Mamy ambicje, aby naszym podopiecznym zapewnić szkolenie na najwyższym poziomie w Polsce - mówi Dariusz Gęsior, koordynator ds. szkolenia młodzieży w Ruchu Chorzów. Zapraszamy do przeczytania wywiadu.

Akademia Piłkarska Ruchu Chorzów funkcjonuje już od 4 lat i są już pierwsze owoce jej działania. Dwaj 16-latkowie Kamil Grabara i Dominik Małkowski podpisali z klubem swoje pierwsze profesjonalne kontakty.
Dariusz Gęsior: - Założyliśmy akademię, żeby wychowankowie trafiali do klubu. Tylko tędy droga dla Ruchu, który nie jest bogaty. Nasz klub musi mieć swój szereg ludzi, którzy go będą zasilać. Chcemy rozwijać młodzież, żeby najlepsze jednostki się wyróżniały, promowały i grały w pierwszym zespole.

Grabarę można uznawać za wychowanka Ruchu? Przygodę z piłką rozpoczął w Wawelu Wirek, następnie przeniósł się do Stadionu Śląskiego, a dopiero później trafił na Cichą.
- Należy sobie zadać pytanie, kim jest dzisiaj wychowanek? Kiedy ja wchodziłem do zespołu, to wszyscy poza Mietkiem Szewczykiem byli z Chorzowa. Teraz takich sytuacji już nie ma. Tak szczerze - nikt w Polsce nie ma wychowanków. Status wychowanka się zmienił. Teraz mówi się, że Legia czy Lech mają wychowanków, a to nie są zawodnicy z Warszawy czy Poznania. Oni trafili do klubu na 2, 3 lata. Teraz wychowankiem nie jest tylko chłopak, który trafił do klubu w wieku 6 czy 8 lat i ma przed sobą 10 lat szkolenia. Wychowanek to zawodnik, który jest szkolony w klubie minimum 3 lata w wieku powyżej 15-go roku życia.

Jak zmieniała się akademia od początku swojego istnienia?
- Przez te 4 lata zaczęliśmy funkcjonować w zasadzie od podstaw. Mieliśmy Młodą Ekstraklasę oraz najstarszych juniorów i wszystko było oparte o UKS. Stwierdziliśmy, że po pierwsze chcemy szkolić według własnej koncepcji, a do tego robić to dobrze. Decydować o tym, kto ma grać w jakim zespole, kto ma przejść do starszego rocznika, a kto nie. W tym samym czasie powstał wymóg licencyjny, który zmusił kluby ekstraklasy, pierwszej i drugiej ligi do tego, żeby miały swoje drużyny młodzieżowe.

Zbudowaliśmy tę strukturę od podstaw i obecnie mamy wszystkie roczniki od 5-latków do juniorów starszych, którzy grają w Centralnej Lidze Juniorów, a także rezerwy będące piętro przed zespołem ekstraklasowym. W tym roku podopieczni Akademii z rocznika 1999 podpisali profesjonalne kontrakty z klubem i to są chłopcy, którzy na co dzień grają w zespole reprezentacji Polski. Mamy 8 zawodników z roczników 1998, 1999 i 2000, którzy otarli się o reprezentację. To jest wykładnik, że to są piłkarze wyróżniający się na skalę polską.

Akademia jest oblegana przez młodych chłopców, którzy marzą o wielkiej karierze piłkarskiej?
- Ludzi garnących się do piłki i zdolnej młodzieży jest niestety coraz mniej. W szkołach nie ma zajęć z WF-u na odpowiednim poziomie, nie ma podwórek i rozwój dzieci jest bardzo rożny. Chętnych do uprawiania sportu jest z roku na rok coraz mniej. Sprawnościowo nie wygląda to dobrze. Cały rozwój polskiego piłkarstwa był kiedyś na podwórkach i w szkołach, a dzisiaj tego nie ma. Ktoś musi na tym cierpieć.

Jestem w sztabie szkoleniowym reprezentacji Polski U-16 i znam wszystkich najzdolniejszych chłopców w Polsce. Jestem z nimi na treningach i wiem, jakie mają braki i dlaczego później w seniorach mają problemy z graniem.

Tuż po założeniu akademii zapoczątkowano współpracę z niemieckim Wolfsburgiem. Zapowiadała się ona obiecująco, ale obecnie jej nie widać. Kontakty wygasły?
- To trwało ponad 2 lata. Nasi trenerzy pojechali tam na staż, dostaliśmy od Niemców pewne materiały i naprawdę dużo na tym zyskaliśmy. Człowiek dowiedział się pewnych rzeczy, które przenieśliśmy do nas. Zostaliśmy w pewien sposób ukierunkowani. Naszym wzorcem jest system niemiecki, który jest nam bardzo bliski. Wolfsburg to jest klub, w którym w ostatnich latach bardzo często zmieniali się trenerzy, koordynatorzy, którzy mieli mnóstwo koncepcji. Nam się udało sporo zyskać i na dzisiaj sytuacja jest taka, że mamy kontakt, ale na razie nie ma żadnych wymian.

Jak wygląda system szkolenia Akademii Ruchu?
- Mamy dopracowany model szkolenia, według którego pracują wszyscy trenerzy. Szkoleniowcy mają rozpisane prawie dzień po dniu, co mają robić, jak mają to robić, mają wytyczne, schematy i ćwiczenia. Wszystko jest podporządkowane systemowi. Trenerzy dodatkowo stale się szkolą, bo praca nad sobą jest ważna. To idzie w naprawdę dobrym kierunku. W klubie posiadamy elektroniczny system, którym monitorujemy zawodników. Każdy trener wie, co ma robić i na bieżąco pokazuje, co robi z zawodnikami. Pracujemy na tyle dobrze, że zaczyna to przynosić efekty. Na przykład rocznik 2001 jest u nas najdłużej i widać, że ci chłopcy grają trochę inną piłkę niż zazwyczaj. To agresywna, intensywna gra, oni chcą cały czas dominować i tego ich uczymy. Oczywiście cały czas będziemy to poprawiać, bo nikt nie jest doskonały.

Trenerzy są zatrudnieni na pełnych etatach, czy praca z młodzieżą jest dla nich dodatkowym zajęciem po godzinach?
- Nasz system szkolenia jest oparty o klasy sportowe. Do 3 klasy szkoły podstawowej mamy grupy naborowe, gdzie chłopcy trenują dwa razy w tygodniu, a trenerzy przyjeżdżają do nich popołudniami. Od 4 klasy szkoły podstawowej mamy klasy sportowe, więc trenerzy są zatrudnieni w szkole. Każda grupa ma dwóch trenerów i są oni związani tylko z jedną drużyną. Trener jest związany z danym zespołem tylko przez rok. W sierpniu każdy zawodnik przechodzi do nowego trenera, a każdy szkoleniowiec specjalizuje się w danej kategorii wiekowej. Dzięki temu trenerzy nie przywiązują się do zawodników i ich rodziców. Chłopcy mają jak najwięcej zyskać w danym roku. Od każdego trenera można się nauczyć czegoś innego, bo jeden był napastnikiem, a drugi obrońcą. Chłopcy mają być przygotowani do zmiany środowiska, bo tak dzisiaj wygląda sport - dzisiaj jesteś tu, jutro tam. Oni muszą być na to przygotowani. Za chwilę trafisz do pierwszego zespołu, albo rezerw i nie możesz być wystraszony, że do tej pory pracowałeś z tylko jednym trenerem.

Wejście do nowej szatni nie może być stresem. Wcześniej chłopcy, którzy w UKS-ie kończyli wiek juniora i przychodzili na Cichą, po raz pierwszy zmieniali swoje otoczenie i trenera. Wpadali do zespołu z lepszymi zawodnikami i gdzieś się gubili. Będąc juniorem, trzeba mieć dużo cierpliwości, żeby zadebiutować. Wielu mówiło: pójdę jednak do trzeciej, czwartej ligi i będę się tam lepiej czuł, bo będę dobry. Jest taka zasada, że obok zawsze musisz mieć kogoś lepszego. Jeżeli ktoś jest najlepszy w danej grupie, to musi przeskoczyć do innej, gdzie będzie od kogoś słabszy i znów będzie chciał podnosić swoje umiejętności.

Jakim budżetem dysponuje Akademia Ruchu? Jak to w porównaniu z Legią, Lechem czy śląskimi drużynami?
- Nie ma co porównywać z Legią, czy Lechem, bo tam szkolenie wygląda tak, że jak ktoś lepiej kopnie w piłkę w jakimś regionie Polski, to się go kupuje. Tam budżet jest duży, mówi się nawet o 3-4 milionach złotych rocznie. U nas trudno wymienić jakąś konkretną kwotę. Wszystkie koszty związane z prowadzeniem grup młodzieżowych i wyjazdami pokrywa klub. Mamy bardzo niską miesięczną stawkę członkowską, która wynosi 40 zł. Rodzice opłacają ją tylko na poziomie podstawówki i gimnazjum, a później na poziomie juniorów młodszych już tego nie ma. Jak na nasze warunki mamy w miarę duże środki, ale nie są one takie, jakimi dysponują Legia czy Lech.

Nie jest tajemnicą, że współpraca pomiędzy chorzowskimi szkółkami piłkarskimi nie jest wzorowa. Większość z nich nie działa po to, by wspierać Ruch, a przecież marzeniem zdecydowanej większości chłopaków z Chorzowa jest gra w klubie z ul. Cichej 6. Jest szansa, że to się zmieni?
- Każdy klub jest osobny i ma swoje priorytety. Większość szkoli po to, aby w przyszłości wytransferować swoich najzdolniejszych wychowanków. My jesteśmy takim klubem, który nie chce sprzedać najlepszych juniorów. My chcemy, żeby w przyszłości grali w pierwszym zespole. Nie możemy wpłynąć na inne szkółki, by wspierały Ruch. Oczywiście widzimy niektórych chłopaków, niektórych chcemy, niektórych pozyskujemy, a niektórzy zamiast trafić do nas, udają się w inne rejony, bo ktoś na starcie zaproponuje więcej pieniędzy. Ktoś może zapytać, dlaczego bracia Mak nie trafili do Ruchu Chorzów? Bo zanim trafili do Radzionkowa, to trzeba było za nich zapłacić określoną kwotę. Z kolei gdy odchodzili z Radzionkowa, to kosztowali już bardzo dużo.

Ktoś może zapytać, dlaczego Ruch z Radzionkowa był w stanie za nich zapłacić, a Ruch z Chorzowa już nie? A to przecież różnica poziomów ligowych i finansowych.
- Oni po prostu trafili do seniorów w Radzionkowie i mieli większą pewność, że będą grać w pierwszej drużynie. To jest tak: jeżeli ktoś przechodzi do klubu ekstraklasowego w wieku 16, 17 lat czy nawet kończąc wiek juniora, to przeważnie nie trafia od razu do pierwszego zespołu, tylko przechodzi odpowiednie fazy szkolenia. Jeśli ktoś kończy wiek juniora i od razu chce być seniorem, często woli iść do drugiej czy trzeciej ligi. Bracia Mak akurat zagrali tam dobrze i dlatego trafili do Bełchatowa. Dlaczego Tomasiewicz z UKS-u nie trafił do Ruchu, tylko zastał sprzedany do Legii? Gdyby był w Ruchu, to nikt by go na żadne testy nie puścił i nie sprzedał, tylko trenowałby z pierwszym zespołem i czekał na swoją szansę tak jak Maciek Urbańczyk, który jest bardzo podobnym zawodnikiem. Grzegorz Tomasiewicz był w juniorach najlepszym zawodnikiem w reprezentacji Polski w swoim roczniku, a teraz nie mieści się w zespole Arki Gdynia. Takie sytuacje dzieją się przez rodziców, którzy wysyłają dzieci kilkaset kilometrów od domu, a pod nosem mają lepsze możliwości, żeby ich dzieci grały w Ekstraklasie. Aktualnie w reprezentacji Polski U-16 jest dwóch zawodników ze Śląska (jeden z Ruchu Chorzów, a drugi z Rozwoju Katowice), ale jest jeszcze 5 innych, którzy też są ze Śląska, ale wyjechali daleko od swoich rodzin i graja w innych klubach. Z prawie każdym rodzicem rozmawiałem, ale oni wolą wysłać dziecko do internatu niż mieć go w domu, dać go do klubu, który dobrze szkoli i który daje szansę trenowania i gry w Ekstraklasie jak żaden inny.

Najzdolniejsi powinni trafiać do Ruchu maksymalnie w wieku 15-16 lat. Jeżeli wtedy się wyróżniają, to trafiają do pierwszego zespołu. Jeśli ktoś skończy już wiek juniora, to może do nas przyjść, ale ewentualnie do rezerw. Oczywiście są zawodnicy, którzy nie chcą czekać i zależy im na tym, aby być jednak seniorami i często wybierają grę w "dorosłych" drużynach, ale w niższych klasach rozgrywkowych. Często wybierają kluby z III, IV a nawet niższej ligi i zostają już na tym poziomie rozgrywkowym. Gdyby jednak mieli trochę więcej cierpliwości, mogliby po okresie spędzonym w zespole rezerw trafić do I drużyny. Historia braci Mak pokazuje jednak, że nie jest to regułą. Poprzez grę w niższych ligach czasem można także trafić do zespołu ekstraklasowego.

Jakie są plany akademii na przyszłość? O czym będziemy mogli rozmawiać, gdy spotkamy się na przykład za dwa lata?
- Cały czas pracujemy nad ulepszeniem naszych metod szkoleniowych i zwiększamy intensywność treningów. Praca na treningu to jest podstawia i będziemy to stale poprawiać. Cały czas szukamy w okolicy najbardziej utalentowanych chłopaków, ponieważ dążymy do tego, żeby najzdolniejsi trafiali do Ruchu jak najszybciej. Chcemy uświadomić młodym zawodnikom i ich rodzicom, że trening pod skrzydłami Akademii Piłkarskiej Ruchu to najkrótsza droga do występów w ekstraklasie. Mamy ambicje, aby naszym podopiecznym zapewnić szkolenie na najwyższym poziomie w Polsce. Podpisaliśmy umowę o współpracy ze znaną szkółką bramkarską Sali, która w profesjonalny sposób szkoli wszystkich naszych bramkarzy. Będziemy się rozwijać i dawać naszej młodzieży szansę na grę w Ekstraklasie. Na dzień dzisiejszy w kadrze pierwszego zespołu jest dziesięciu wychowanków, a może być jeszcze więcej.

Rozmawiał: Neo (Niebiescy.pl)